Слайд 1.Найруулга «Би буряадби»
Би буряадби. hургуулидаа олон хэлэ узэдэгби. Тон дуратай хэлэмниород хэлэн болоно. Ушоо англи ба буряад хэлэ узэдэгби. Англи хэлэн дээрэгоё дуу дууладагбди, тоо тоолодогбди, шулэг уншадагбди. Намда тон хатуухэлэн буряад хэлэн болоно. Багша намда ходо гурба сэгнэлтэ табидаг.Уншанаhанаа хоорэжэ шададаггуйб. Диктант бэшэхэдээ олон алдуу хэдэгби. Намда буряад хэлэн хэрэггуй.
Слайд 2
Хун гээшэ дэлхэй дээрэ турэхэдоо оорын онсо хэлэн дээрэ дуугаржаhурадаг. Манай турэл хэлэн буряад хэлэн болоно. Хун бухэн турэл нютагтай, турэhэн гэртэй, турэhэноорын турэл хэлэтэй, турэhэн эхэ эсэгэтэй байдаг юм. Дэлхэйдээрэ турэхэдоо тон туруун хун гээшэ хэлэндэ ороходоо «эжы» гэжэ хэлэндэородогбди.
Угсаата арадайнгаа еhозаншал тушэглэн, турэл нютаг дайдадаяа улам гунзэгыгоор мэдэдэг бохо еhотойбди, турэл хэлэн дээрэмнай гарадаг газетэ, журналнуудыеуншажа, шулэг дуунуудые сээжэлдэжэ ябаха еhотойбди.
Багша: -Бидэ нэгэдэхи классhаа хойшо буряад хэлэ узэнэбди. Хэшээлнуудэй хажуугааркружогууд хэгдэнэ: Конкурснуудта хабаадажа, буряад хэлэеэ арьбажуулна,хугжоонэбди.
Еhо заншал. Таанад ухибууд «дангина,гэсэр » конкурснуудта хабаадахадаа ямар юумэндэ hуранабта?(Ухибууд — дуу дуулажа,шулэг хэлэжэ,угаа тооложо hураабди.)Урданайнгаа эжы абынгаа сахижа ябаhан hургаалда hураабди.
Багша: -Эжыабатнай таанадта ямар hайхан hургаалнуудые заажа угэдэгбэ? (Аха зониие хундэлхэ, эжыабаяа хундэлхэ, хундэ муугаар хандажа болохогуй, хуниие сохижо болохогуй)
Багша:
-Хэнбодоод, угаа тооложорхихоб?(Саша,Женя)
Слайд 2.
( ЦБ.Бадмаевай дурэ, шулэгэй нэрэ)
Багша.-Заа, муноо Ц.Б.Бадмаевай «Дэлхэй дээрэ аhан баян хэлэн, ямар хэлэн бэ» гэжэ сценкэ харая.
Сценкэ.
Сценка хараад,юун гэжэ ойлгобот? (ород, англи, буряад хэлэ узэхэдэ булта хэрэгтэй.Угытэй хэлэн угы. Ямаршье яhатанай хэлэн хэрэгтэй. )
Багша.Дэлхэй дээрэ элдэб яhатан ажаhуудаг, яhатан бухэн оорынгоо хэлэ магтадаг,сэгнэдэг, дэбжэдэг. Харашье, шарашье шарайтан бухэнэй хэлэн хамта хугжэн нютагнютагтаа мандаг лэ.
Багша: буряад хэлэ узэжэ ямар юумэндэhураба гээшэбиибди гэжэ харая.
Шулэг Ц.Д. Дондогой «Бишиихан баатарай дуун» округта нэгэдэхи hуриэзэлhэн Дымбрылов Амур уншана.
Нёдондо манай классай hурагшад дуунай конкурснуудта хабаадаhанбайна. Гармаева Алина дуулана. Буряад арадай дуунуудай районно конкурсда 3шатын дипломдо хуртэhэн Очирова Марина гуйсэдхэнэ.
-муноодэр манай хэшээлдэ гэртэхиндэ угэ угэе.
-буряад хэлэн хэрэгтэй гээшэ гу, гэжэ hанамжаяа хэлэгты.
Практическа ажал.
Рефлексия. Хун бухэн турэл нютагтай,турэhэнгэртэй,турэhэн оорын турэл хэлэтэй, турэhэнэхэ эсэгэтэй байдаг юм. Дэлхэй дээрэ турэхэдоо тонтуруун хун гээшэ хэлэндэ ороходоо«эжы» гэжэ хэлэндэ ородогбди.
—Муноодэрэй хэшээлдэ ямар юумэндэ hураабта?
Заа, бидэ муноодэр энэ хэшээлдэ суглараад,буряад хэлэмнай хэрэгтэй гээшэ гу, али угы гу гэжэ хоорэлдэбэбди.
Угсаата арадайнгаа еhо заншал тушэглэн,турэл нютаг дайдадаяа улам гунзэгыгоор мэдэдэг болохо еhотойбди, турэл хэлэн дээрэмнай гарадаг газетэ, журналнуудые уншажа, шулэг дуунуудые сээжэлдэжэ ябаха еhотойбди.
