Описание презентации по отдельным слайдам:
-
1 слайд
Чăваш чĕлхи
6 класс -
2 слайд
-
3 слайд
Паллă ячĕсене
ҫирĕплетни
Килти ĕҫ: -
4 слайд
Япалан, ĕҫĕн, паллăн паллине пĕлтерекен, мĕнле? ыйтура тăракан пуплев пайне паллă ячĕ теҫҫĕ.
Тĕслĕхрен:
Май – ҫулталăкри чи хаваслă та илемлĕ уйăх.
Асанне паян ҫутă кăвак кĕпе тăхăннă.
Эпĕ лартнă чечек илемлĕ ҫитĕнчĕ. -
5 слайд
Паллă ячĕсен пахалăх виҫи.
-
6 слайд
Паллă ячĕсен пахалăх виҫи.
-
7 слайд
Ыйхă апатран та тутлă.
Анне кăмăлĕ хĕвелрен ăшăрах
Выҫă ҫынна хуран ан ҫактар.
Яшлăх яланах илемлĕ теҫҫĕ.
Ěҫлесе ҫисен ҫăкăр та тутлă, тăрансан пыл та йӳҫĕ.
Касма ҫăмăл, ӳстерме йывăр.
Илемли – пăхса савăнма, ăсли – пурнăҫ пурăнма.Ваттисне самахесем:
-
8 слайд
Ыйхă апатран та тутлă.
Анне кăмăлĕ хĕвелрен ăшăрах
Выҫă ҫынна хуран ан ҫактар.
Яшлăх яланах илемлĕ теҫҫĕ.
Ěҫлесе ҫисен ҫăкăр та тутлă, тăрансан пыл та йӳҫĕ.
Касма ҫăмăл, ӳстерме йывăр.
Илемли – пăхса савăнма, ăсли – пурнăҫ пурăнма.Ваттисне самахесем:
-
9 слайд
Хĕллехи хĕвеллĕ ир. Ырă та уçă, тулли кăмăлпа тухатăп урама. Йĕри-тавра шап-шурă юр.
Тĕнче … кĕрĕк тумланнă пек курăнать. Пÿртсен тăррисенче … юр выртать. Вĕсем … тутăр çыхнă … кинемее аса илтереççĕ. Ватă йăмрасемпе … тĕмĕсем те … юрпа витĕннĕ.
Ял çумĕнчи çулпа сукмаксем … юр айне пулнă. Ниçта та пĕр çын та курăнмасть. Ял вăранман-ха. Пÿртсем çывăхĕнче юр тарăн лартнă, ниçта та çынсен ура йĕррисем палăрмаççĕ. Пахчасемпе анкартисенче … юр куçа çиет. Каçма кĕпер патĕнче çеç йытăсен ура йĕррисем курăнаççĕ.
… тÿпере шурă юр пĕлĕчĕсем чарăнмасăр куçаççĕ. Вĕсем … упасем пек йăраланаççĕ.
Паллă ячĕсене лартёр. -
10 слайд
Юр мĕнле пулать? Хĕвеллĕ кластер туса çырăр. 7 сăмахран кая мар пултăр.
Юр -
11 слайд
Юр мĕнле пулать? Хĕвеллĕ кластер туса çырăр. 7 сăмахран кая мар пултăр.
Юр
çемçе -
12 слайд
Юр мĕнле пулать? Хĕвеллĕ кластер туса çырăр. 7 сăмахран кая мар пултăр.
Юр
Йăлтăркка
çемçе -
13 слайд
Юр мĕнле пулать? Хĕвеллĕ кластер туса çырăр. 7 сăмахран кая мар пултăр.
Юр
Йăлтăркка
çемçе
Шурă -
14 слайд
Юр мĕнле пулать? Хĕвеллĕ кластер туса çырăр. 7 сăмахран кая мар пултăр.
Юр
Йăлтăркка
çемçе
Таса
Шурă -
15 слайд
Юр мĕнле пулать? Хĕвеллĕ кластер туса çырăр. 7 сăмахран кая мар пултăр.
Юр
Йăлтăркка
Тарăн
çемçе
Таса
Шурă -
16 слайд
Юр мĕнле пулать? Хĕвеллĕ кластер туса çырăр. 7 сăмахран кая мар пултăр.
Юр
Йăлтăркка
Тарăн
Шап-шурă
çемçе
Таса
Шурă -
17 слайд
Юр мĕнле пулать? Хĕвеллĕ кластер туса çырăр. 7 сăмахран кая мар пултăр.
Юр
Йăлтăркка
Тарăн
Шап-шурă
çемçе
Таса
Кăпăш
Шурă -
18 слайд
Кану тăхтавĕ:
-
19 слайд
Урок теми:
Паллă ячĕсен
палăрту форми -
20 слайд
Паллă ячĕсем –и тата -скер аффикссене йышăнса
палăрту формисем тăваҫҫĕ.-И аффикс йышăннă паллă ячĕ япалана ыттисенчен мĕнле паллăпа уйрăмрах тăнине пĕлтерет:
Ултуҫ инке пурнăҫра ыррине те те, усаллине те пайтах курнă.
-Скер аффикс йышăннă паллă ячĕ япалана пĕр-пĕр палли тăрăх кăтартса парать:
Лутраскер, хуралҫă васкамасăр калаҫать. -
21 слайд
Таблица
-
22 слайд
Палăрту аффиксне йышăннă паллă ячĕсем япала ячĕ хыҫҫăн е уйрăм тăраҫҫĕ. Вĕсем ҫавăнпа хисеп тăрăх улшăнма тата вĕҫленме пултарҫҫĕ: ҫамрăккин, ҫамрăккисем; сарăскерпе, сарăскерсемпе
-
23 слайд
Çак сăмахсене палăрту форминче лартса çырăр.
Çĕнĕ, кивĕ, шурă, сарă, сарлака, яка, хитре, яштака, ула, сăпайлă, вăйлă, илемлĕ, чаплă, маттур, чипер, наян, ăшăх, çăмăл. -
24 слайд
Мĕнле чĕр чунсем
пытаннă-ши вăрманта? -
25 слайд
чее
хăравҫă
йĕплĕ
выҫă
ҫăмламас
ĕҫчен -
26 слайд
-И тата –скер аффикс
Япала ячĕсене икĕ хут каланинчен хăтараҫҫĕ
-И аффикс хушăннă чух фонетика улшăнăвĕ пулать
Хисеп тăрăх улшăнма тата вĕҫленме пултараҫҫĕ
Камăнлăх форми пулмасть.Пĕтĕмлетӱ:
-
27 слайд
Пирĕн чĕлхере
паллă ячĕсем кирлĕ
вырăн йышăнаҫҫĕ. Вĕсем чĕлхене якарах, пуянрах, чĕрĕрех тăваҫҫĕ. -
28 слайд
Килти ĕҫ.
Паллă ячĕсемпе усă курса
«Ман юратнă ялăм» калав
ҫырса килĕр. -
29 слайд
Сывă пулăр!
Тавтапуҫ!
