Описание презентации по отдельным слайдам:
-
1 слайд
Олунньу 13 күнэ – төрөөбүт тыл күнэ
-
2 слайд
Олунньу 13 күнэ – Төрөөбүт тыл уонна сурук-бичик күнэ.
Саха сирин бастакы Президенэ М.Е.Николаев 1996 сыл олунньу 9 күнүнээҕи 1294 №-дээх “Төрөөбүт тыл уонна сурук-бичик күнүн биллэрии туһунан” Ыйааҕыгар олоҕуран, С.А.Новгородов төрөөбүт күнэ – олунньу 13 күнэ – төрөөбүт тыл уонна сурук-бичик кунүнэн биллэриллибитэ.
-
3 слайд
Олунньу 13 күнүгэр 1892 сыллаахха Чурапчы улууһугар 2-с Хатылы нэһилиэгэр төрөөбүтэ.
Аҕата быстар дьадаҥы этэ. Кэлин кыаҕыран баай киһи буолбута.
Бастаан аҕата уолун таҥара кинигэтин ааҕарга үөрэппит. Ол кэннэ Цапенко И.Т. диэн политссыльнай чааһынай оскуолатыгар үөрэммит. -
4 слайд
Семен Андреевич Новгородов ийэлээх а5ата
А5ата – Андрей Александрович Новгородов. Ийэтэ – Анна Николаевна Кривошапкина. -
5 слайд
Андрей Александрович Новгородов уонна Анна Николаевна Сэмэн уонна Андрей диэн уолат-тардаах, Аанчык, Улахан Боккуойа, Кыра Боккуойа, Ылдьаана диэн кыргыттардаах этилэр. Новгородовтар утумнарасыдьааннара Новгородовтарынан, Поповтарынан, Коркиннарынан, Беляевтарынан, Барахсановтарынан, Николаевтарынан, Болдовской-дарынан ситим тардыһан бүгүҥҥү олох күүрээнинэн олороллор, үөрэ-нэллэр, үлэлииллэр, хааныурууну тэнитэллэр.
-
6 слайд
1905 с. Дьокускайга реальной училищаҕа үөрэнэ киирэр. Семён Новгородов үөрэнэр кэмигир элбэхтик ааҕар, саха фольклорун хомуйар. «Саха саҥата» бастакы уус-уран сурунаал тахсарыгар күүскэ үлэлэhэр. Манна кини бастакы үлэлэрэ бэчээттэнэллэр. Үөрэҕин бүтэрэн баран Бүлүүтээҕи түөрт кылаастаах училищаҕа үлэлиир. 1911 сыллаахха Петербурга куоракка барар уонна 1913 Петербуурдааҕы университет Илиҥҥи факультетын арабско-персидско-турецкай разрядыгар киирэн үөрэнэн бүтэрэр.
-
7 слайд
“Саха саҥата” сахалыы бастакы политическай уонна уу-уран сурунаала (бастакы үлэлэрэ тахсыбыт сурунаала)
Сахалыы бастакы букубаар (1917 с.) -
8 слайд
С.А.Новгородов алфавитынан суруллубут кинигэлэр
-
9 слайд
-
10 слайд
Саха омугун бастакы съеһин кыттыылаахтара
-
11 слайд
Э.К.Пекарскай “Саха тылдьытын” бэчээккэ бэлэмнээһиҥҥэ үлэлэспит
-
12 слайд
Саха алфавитын сылынан суруллуута. Манна кини дьаныһан туран үлэлиир.
-
13 слайд
С.А.Новгородов кэргэнинээн Мария Павловна (Фелицина) Новгородовалыын. 1923 с. кэргэннии буолбут свидетельстволара.
-
14 слайд
Кэргэнэ Мария Павловна, кыыһа Елена Семеновна, сиэнэ Коля
-
15 слайд
С.А.Новгородов ис тиибиттэн ыалдьан 1924 с. өлбүтэ. Санкт-петербург куоракка, Смоленскай кылабыыһаҕа көмүллүбүтэ
-
16 слайд
Баара суоҕа 32 эрэ сыл олорон хаалбыт
Кэриэс тылбын кэбиспэт буолуҥ, кэрэмэс доҕотторум…” -
17 слайд
С.А.Новгородов аатын үйэтитэн кини аатын Чурапчы оскуолатыгар анаабыттар.
“Айар” (уруккута “Бичик” кинигэ кыһата Новгородов аатын сүгэр.
