Хуш киләсең, Яңаел!
(Яңа ел кичәсе өчен әдәби-музыкалькомпозиция)
Катнашалар: Кыш бабай, Кар кызы, Төлке һәм урман җәнлекләре, Хат ташучы,Шаян, Сизгер, Тырыш,4 ел фасылы, Малайлар, кызлар.
Төрле маскалар кигән малайлар һәм кызлар чыршы тирәсендәҗырлап өйләнәләр.
Җыр тәмамлангач, малайлар һәм кызлар чыршы тирә-тезеләләр.
Төлке килеп керә.
Төлке. У-у! Нинди матур чыршыбасып тора! Чыршы очында йолдыз ялтырап яна. Хәзер урманга барам, бөтенҗәнлекләргә мондагы хәлләрне сөйлим. Аларның чыршылары матур, балалар барысыда яңа елны шатланып каршы алалар, дим (китә).
Алып баручы. У-у, төлке качты, яңадан урманга китте. Хәзеринде ул бөтен җәнлекләргә сөйләр, аларны бәйрәмгә чакырыр. Әйдәгез, балалар,алар килгәнче җырлап алыйк.
Алып баручы. Биеп тә алыйк инде.
Алып баручы. Балалар,бәйрәм күңелле үтсен өчен, әйдәгез, Кыш бабайны һәм аның Кар кызын чакырыйк.
Балалар. Чакырыйк, чакырыйк! (Төрле якка карап кычкыралар). Кышбабай һәм Кар кызы кайда йөрисез, монда килегез!
саескан килеп керә.
саесканБалалар, мин, сезгә килгәндә, яртылаш ертылган телеграмма таптым. Сәертелеграмма. Үзе сезнең мәктәпкә адресланган, үзенең каян икәне билгесез.Кемнән икәне дә ачык түгел. Бәлки, сез ачыкларсыз? (Укый)
Ерак түгел, якыннан,
Биек таулар артыннан
Сезгә хәбәр җибәрәм
Адашуым хакында.
Мин картайдым, хәлем бетте,
Түзәлсам да салкынга.
Бик ардым юл эзләп,
Бер эз дә юк якында.
Мине эзләп табарлар,
Бәладән коткарырлар…
Җитезләр,Сизгерләр,Зиһенлеләр…
Телеграмма шунда өзелә. Аптырадым инде, кем телеграммасыбулыр икән бу?
Балалар. Кыш бабайдан! Кыш бабайдан!
Алып баручы. Әйе, телеграмма, һичшиксез, Кыш бабайданбулырга тиеш. Тик аңа ничек ярдәм итәргә соң? Ничек? (саесканнан телеграмманыалып укый).
Мине эзләп табарлар,
Бәладән коткарырлар…
Җитезләр,Сизгерләр,Зиһенлеләр…
Тавышлар. Чыршы бәйрәменә Кыш бабай килмәс микәнни? Ә бүләкләр?
Алып баручы. Я, әйтегез, балалар, сезнең арагызда иң җитезекайсыгыз?
Шаян (алгачыгып). Иң җитезе – ул мин! Миннән дә шәп йөгерүче,сикерүче булмас. Минеҗибәрегез, мине!
Алып баручы. Шаянны җибәрәбезме? Тавышлар. Барсын, барсын!Тик тизрәк! Кыш бабай гына соңармасын!
Шаян. Һи,минут эчендә эзләп табам мин аны! (Китә )
4 ел фасылы килеп керәләр һәм Шаянның юлын бүләләр.
Шаян (сискәнепкитә) Әй, сез кемнәр?
4 ел фасылы бергә. Без ел фасыллары булабыз. Әсин үзең кем? Син кая барасын?
Шаян.
Кыш бабайдан хәбәр килде
Адашуы хакында.
Табарга Кыш бабайны,
Коткарырга мине җибәрделәр.
Иң җитезе, иң өлгере мин!
Юл бирегез миңа. Мин Кыш бабай янына ашыгам!
4 ел фасылы бер-берсенә карап көлеп куялар.
Кыш Туктаәле, малай, ашыкма. Көндәлегенне карыйк әле. Анда ниләр язылган икән? (Дәфтәрен култыкастыннан алып карый башлый. Башка айлар да көндәлекләрен актаралар) Оһо!Менә кем икән ул Шаян! Математика дөресе беткәч, тәнәфес вакытында тузанкубарган, өч парта аша сикергән… О, җитез икәнсең, Шаян!
Яз. Карагызәле, карагыз! Минем көндәлектә нәрсә язылган. Беренче апрель көнне, бүгеналдау көне дип, күршедәге әбине салкын мунчага җибәргән.
Менә кем икәнсең син, Шаян! Син җитез генә түгел,алдакчы да икәнсең әле.
Җәй. Әменә минем көндәлектә шомырт агачының зары теркәлгән. Тыңлагыз. Мин шаучәчәктә идем. Миңа кешеләр сокланып үтәләр иде. Ә бер көнне Шаян исемлемалайның явыз кулы минем, ботакларымны сындырды.
бергә. Менә син нинди малай икәнсең, Шаян. Тәртипсез, мәрхәмәтсез,алдакчы, агачларны рәнҗетүче. Ә без андыйларга юл бирмибез. Син алга таба үтәалмассың, үтә алмассың!
Шаян. Абыйлар,апалар! Мин бик ашыгам. Зинһар, миңа ярдәм итегез: мине үткәрегез. Кыш бабайгаюл күрсәтегез.
Шаян ишеккә омтыла, ләкин 4 ел фасылы,кулга-кул тотынып, аның юлын бүләләр. Шаян чигенә.
Алып баручы. Я, балалар, хәзер кайсыгыз бара? Шаян булдыраалмады. Җитез булу гына җитми икән шул. (Сәгатенә карый) О, инде вакыт!Тизрәк, тизрәк коткарырга кирәк Кыш бабайны. Кемне җибәрәбез?
Сизгер (алга чыгып). Минбарам. Мине җибәрегез. Мин иң сизгере, иң үткене монда. Минем колакларым –радиолокатор,ә күзләр –телескоп пыяласы. Мин әллә нинди ераклыктагы чебенне дә күрәм, әллә ничә метр ерактагы тавышны да ишетәм.Ышаныгыз. Кыш бабайны бары тик яхшы күзле, сизгер колаклы кеше генә коткара ала. (Алыпбаручының янына ук килеп) Җибәрегез мине, җибәрегез!
Тавышлар. Барсын, барсын! Кыш бабайның хәле авырдыр. Тик тизрәк барсын.
Сизгер. Мин киттем. Күз ачып йомганчы, Кыш бабай монда булыр.
Сизгер башта чыршы тирәсендә өйләнепйөри. Башын алгарак сузып, адым саен кулын колагына куя да тыңлый. Әле берякка, әле икенче якка йөгерә. Чыгыйм дигәндә генә, каршысына 4 ел фасылы килеп баса.
Кыш Каяюл тотасың? Кем син?
Сизгер.
Кыш бабайдан хәбәр килде
Адашуы хакында.
Табарга Кыш бабайны,
Коткарырга мине җибәрделәр.
Бик ерактан ишетәм,
Әллә каян күрәм мин.
Әле генә колакка
Ишетелде бер тавыш
Юл бирегез миңа. Мин Кыш бабай янына ашыгам!
Әй, сез, абый-апалар,
Юл күрсәтегез миңа.
Ничек итеп кыска юлдан
Барырга Кыш бабайга?
Кыш. Ягез, туганнар, карыйк әле көндәлекләрне. Сизгертурында ниләр язылган икән?
Сизгер. Минем вакытым юк. Сезнең көндәлекләр миңа кирәкми. Миңа юл гынакүрсәтегез.
Кыш.Беренчедекабрь көнне Сизгер 4ле һәм 5ле билгеләре алды. Ләкин МәсьәләнеСамирдан, диктантны Айсылудан күчергән.
Яз.Түбәдәнтамчы тамганын карап, дәресең тыңламаган.
Җәй. Мин Сизгер дип мактанды. Ләкин чүпутаганда билчән белән чөгендер яфрагын аера алмады. Чөгендерен утады, билчәнеутырып калды…
Кыш. Җитте,җитте! Барысы да аңлашылды.
Сизгер. Абыйлар,апайлар. боларның берсен дә яңадан кабатламам. Тик,зинһар, миңа юл күрсәтегез. Кайсы якка барырга?
көз. Ә-ә-әнөтеге якка бар… (Төрле якка күрсәтәләр.Сизгер аптырап кала. Кая барыргабелмичә, чыршы тирәли өйләнә).
Алып баручы. Балалар, дуслар! Безнең Сизгеребез үзе адашты. Әяңа ел килеп җитәргә санаулы минутлар гына калып бара. Я, уйлашыгыз. Кемнеҗибәрәбез? Минемчә, Кыш бабайны эзләргә иң тырыш, иң тәртипле укучы барыргатиеш.
Тавышлар. Дөрес, дөрес! Тырыш барсын. Ул, һичшиксез, Кыш бабайны эзләптабачак.
Алып баручы. Тәкъдимегезгә мин дә кушылам. Я, кил бире,Тырыш. (Пөхтә киенгән малай алга чыга) Без сине Кыш бабайны эзләргәҗибәрәбез.
Тырыш. Рәхмәт!Табарга тырышырмын. (Китә)
Тавышлар. Хәерле юл, тизрәк өйләнеп кайт!
Тырыш (тирә-яккакычкыра). Кыш бабай! Кайда син? Мин сине алырга килдем.
Тырыш ишеккә таба юнәлә.Каршысына баягы 4 ел фасылы килеп керә. Тырыш сискәнеп китә.
4 ел фасылы бергә. Тукта,егет, кая юл тотасын?
Тырыш.
Кыш бабайдан хәбәр килде
Адашуы хакында.
Кыш бабайны тапмасак.
Без барып коткармасак,
Хәле бетеп арачак,
Мәңге шунда калачак.
Шаяныбыз очратмады.
Сизгеребез тапмады.
Бу юлы миңа әйттеләр,
– Бар, – дип, – алып кайт аны.
Кыш. Хәтерлибезбез ул Шаян, Сизгерләрне. Без, энем, Кыш бабабыз янына тәртипсезләрне,ялкауларны, күчерергә яратучыларны, алдакчыларны җибәрә алмыйбыз.
Айлар һәрберсе көндәлекләрен карыйлар.
Кыш. (сөенеп).Бу малай турында минем көндәлеккә гел әйбәт сүзләр генә язылган. Тырышшимбә көнне әбисенен сумкасын күтәреп кайтырга булышкан, кар көрәгән.
Яз. Әминем көндәлектә сыерчык оясы ясап куйганы турында язылган. Зур рәхмәт сиңа,Тырыш Кошлар көненә шундый оя ясавың өчен
Көз. Концертта бик оста итеп шигырь сөйләнгән .
4 ел фасылы. Я, туганнар,Тырышны Кыш бабай янына җибәрәбезме?
4 ел фасылы бергә. Биктеләп, бик теләп.
4 ел фасылы. Кузгалдык алайса. Әйдә, Тырыш, безнең арттан.
4 ел фасылы һәм Тырыш ишектән чыгып китәләр.
Алып баручы. Балалар, Кыш бабай килгәнче, чыршы тирәсендәҗырлап әйләник.
Кинәт кыңгырау шалтырый, ишектән Кыш бабай, Кар-кызы, Тырышкилеп керәләр. Балалар шатланышып,шаулашып кычкыралар.
Тавышлар. Кыш бабай!Кыш бабай килә! Ура! Тырышкантабар, – диләр шул.
Кыш бабай
Исэнмесез, балалар,
Исэнмесез, кунаклар!
Тирән карларны ерып,
борынымны өшетеп
озын юллар үттек без
сезгә килеп җиттек без
Кыш бабай Каркызына күрсәтеп) Таныш булыгыз, бусы минем Кар кызым .
Кар кызы. Исэнмесез,балалар,
Исэнмесез, кунаклар!
Яңа ел белән сезне,
Яңа бәхетләр белән.
Яңа ел да зур үсегез
Көндә артсын көчегез
Ел үсәсен ай үсегез
Илгә хезмәт итегез
Яңа ел да уңышлар
Телим сезгә мин дуслар.
Балалар. Рәхмәт, кар кызы.
Кыш бабай Һай,чыршыгыз бик матур
Елык- елык яна ул
Бәхетле һәм сәламәт булыгыз
Котлы булсын яңа ел.
Басыгыз чыршы тирәли
Бер җырлап алыйк эле.
Бер биеп алыйк әле,
бер уйнап алыйк әле
яшел чыршы тирәсендә
җилкенеп калыйк эле.
Кар кызы. Дуслар, мин Кыш бабайның дуслары – урманда яшәүче җәнлекләрнечакырып килим әле. (Китә)
Алып баручы. Балалар, әйдәгез, җәнлекләрне каршы алыргаәзерләник.
Музыка уйный.
Аю, куяннар, төлке килеп керә.
Җыр дәвам итә.
Аю. Кадерледуслар! Без килдек чыршы бәйрәменә бик күп табышмаклар белән.
Төлке. Ә сез табышмаклар таба беләсезме?
Балалар (бергә). Беләбез, беләбез!
Төлке. Я, әйтеп карыйм алайса, тыңлагыз.
Башы – тарак,
Койрыгы – урак.
Кычкырып быргысын,
Уята барысын.
Балалар. Әтәч!
Аю. Миндә әйтеп карыйм әле.
Аягы юк – йөри,
Канаты юк – оча.
Ыжгыра, сызгыра,
Тузаннар туздыра,
Биттән сөя,
Агачларны, сөя,
Үзе күренми.
Ул нәрсә?
Балалар. Салкын.
Кар кызы. Минем дә әйтәсем килә:
Утта янмый.
Суда батмый.
Ул нәрсә?
Балалар. Боз.
Кыш бабай. Хәзер миңа да чират җитте.
Җире ак, орлыгы кара.
Кул белән чәчәләр,
Күз белән җыялар.
Ул нәрсә?
Балалар. Китап.
Кинәт ой-ой! дигән тавышишетелә һәм, кая барырга белмичә, куян йөгереп килә, сиккерө-сикерә чаба.
Кар кызы. Нәрсә булды, Куянкай?
Куян. Ой,минем арттан, кемдер куып килә.
Балалар (як-якка каранып). Беркем дә юк, куянкай. Ә син курыкма,без сине сакларбыз.
Куян як-ягына карана да, башын күтәреп,масаеп, алга чыгып баса.
Куян. Әмин беркемнән дә курыкмыйм.
Бүре. Мактанма,кылый күз.
Куян. Әнәрсә миңа куркырга, курыкмыйм, дигәч, курыкмыйм.
Кыш бабай. Я, әйт әле, куянкай, син ничек укыйсын?
Куян. Минме?Барлык укучылардан да яхшырак укыйм мин. Минем билгеләрем гел 5 легенә. (Уйлап тора) Менә кичә миннән математикадан һәм рәсемнән сорадылар.Икесенә бергә 5 ле алдым. 2 һәм 3 биш була инде. (Укучыларкөләләр)
Кыш бабай. 2 һәм 3 биш була, 2 ле һәм 3 ле бишлебулмый.
Балалар бергә. Без билгеләрне бик яхшы беләбез. Ике икең –дүртле түгел, Икеле өчең бишле түгел.
Куян. Ярыйбүгеннән башлап тырышып укырга сүз бирәм. Ә хәзер мин сезгә табышмак әйтепкарыйм. Ни өчен мин кышын ак, җәен соры? Ә-ө-ө, белмисезме?
Җәен керәм җәй төсенә,
Кышын керәм кыш төсенә,
шулай итепкотылам
Аю, бүре, төлкедән.
Шул түгелмени 5 ле?
Балалар бергә. 5 ле, 5 ле!
Музыка. биюе башкарыла.
Кыш бабай.
Их, бәйрәм күңелле,
Биим әле җилкенеп!
Кыш бабай.
Инде безгә китәргә
Вакыт җитте түгелме?
Кыш бабай балаларга эндәшә.
Сау булыгыз, улларым!
Сау булыгыз, кызларым!
Зур бәхет телим сезгә.
Сез – минем күз нурларым!
Укучы.
Кыш бабай, кыш бабай,
Безнең белән дус бабай…
Сагынырбыз, бер елдан соң
Тагын да кил…
Бергә. Хуш, бабай! (Кыш бабай, Кар кызы, урманҗәнлекләре чыгып китәләр)
Төлке. У-у!Нинди матур чыршы басып тора! Чыршы очында йолдыз ялтырап яна. Хәзер урмангабарам, бөтен җәнлекләргә мондагы хәлләрне сөйлим. Аларның чыршылары матур,балалар барысы да яңа елны шатланып каршы алалар, дим (китә).
саесканБалалар, мин,сезгә килгәндә, яртылаш ертылган телеграмма таптым. Сәер телеграмма. Үзесезнең мәктәпкә адресланган, үзенең каян икәне билгесез. Кемнән икәне дә ачыктүгел. Бәлки, сез ачыкларсыз? (Укый)
Ерак түгел, якыннан,
Биек таулар артыннан
Сезгә хәбәр җибәрәм
Адашуым хакында.
Мин картайдым, хәлем бетте,
Түзәлсам да салкынга.
Бик ардым юл эзләп,
Бер эз дә юк якында.
Мине эзләп табарлар,
Бәладән коткарырлар…
Җитезләр,Сизгерләр,Зиһенлеләр…
Телеграмма шунда өзелә. Аптырадым инде, кем телеграммасы булыр икән бу?
Шаян (алгачыгып). Иң җитезе – ул мин! Миннән дә шәп йөгерүче,сикерүче булмас. Минеҗибәрегез, мине!
Алып баручы. Шаянны җибәрәбезме?
Тавышлар. Барсын, барсын! Тик тизрәк! Кыш бабай гынасоңармасын!
Шаян. Һи,минут эчендә эзләп табам мин аны! (Китә )
4 ел фасылы килеп керәләр һәм Шаянның юлын бүләләр.
Шаян (сискәнепкитә) Әй, сез кемнәр?
4ел фасылы бергә. Без ел фасыллары булабыз. Ә син үзең кем?Анда нишләп йөрисең?
Шаян.
Кыш бабайдан хәбәр килде
Адашуы хакында.
Табарга Кыш бабайны,
Коткарырга мине җибәрделәр.
Иң җитезе, иң өлгере мин!
Юл бирегез миңа. Мин Кыш бабай янына ашыгам!
4ел фасылы бер-берсенә карап көлеп куялар.
Кыш Тукта әле,малай, ашыкма. Көндәлегенне карыйк әле. Анда ниләр язылган икән? (Дәфтәренкултык астыннан алып карый башлый. Башка айлар да көндәлекләрен актаралар)Оһо! Менә кем икән ул Шаян! Математика дөресе беткәч, тәнәфес вакытындатузан кубарган, өч парта аша сикергән… О, җитез икәнсең, Шаян!
Яз. Карагызәле, карагыз! Минем көндәлектә нәрсә язылган. Беренче апрель көнне, бүгеналдау көне дип, күршедәге әбине салкын мунчага җибәргән.
Менә кем икәнсең син, Шаян! Син җитез генә түгел,алдакчы да икәнсең әле.
Җәй. Әменә минем көндәлектә шомырт агачының зары теркәлгән. Тыңлагыз. Мин шаучәчәктә идем. Миңа кешеләр сокланып үтәләр иде. Ә бер көнне Шаян исемлемалайның явыз кулы минем, ботакларымны сындырды.
бергә. Менә син нинди малай икәнсең, Шаян. Тәртипсез, мәрхәмәтсез,алдакчы, агачларны рәнҗетүче. Ә без андыйларга юл бирмибез. Син алга таба үтәалмассың, үтә алмассың!
Шаян. Абыйлар,апалар! Мин бик ашыгам. Зинһар, миңа ярдәм итегез: мине үткәрегез. Кыш бабайгаюл күрсәтегез.
Шаян ишеккә омтыла, ләкин 4 ел фасылы, кулга-култотынып, аның юлын бүләләр. Шаян чигенә.
Сизгер (алгачыгып). Мин барам. Мине җибәрегез. Мин иң сизгере, иң үткене монда. Минемколакларым –радиолокатор, ә күзләр – телескоп пыяласы. Мин әллә ниндиераклыктагы чебенне дә күрәм, әллә ничә метр ерактагы тавышны да ишетәм.Ышаныгыз. Кыш бабайны бары тик яхшы күзле, сизгер колаклы кеше генә коткара ала. (Алыпбаручының янына ук килеп) Җибәрегез мине, җибәрегез!
Тавышлар. Барсын, барсын! Кыш бабайның хәле авырдыр . Тик тизрәк барсын.
Сизгер. Мин киттем. Күз ачып йомганчы, Кыш бабай монда булыр.
Сизгер башта чыршы тирәсендә өйләнепйөри. Башын алгарак сузып, адым саен кулын колагына куя да тыңлый. Әле берякка, әле икенче якка йөгерә. Чыгыйм дигәндә генә, каршысына 4 ел фасылы килеп баса.
Көз. Кая юлтотасың? Кем син?
Сизгер.
Кыш бабайдан хәбәр килде
Адашуы хакында.
Табарга Кыш бабайны,
Коткарырга мине җибәрделәр.
Бик ерактан ишетәм,
Әллә каян күрәм мин.
Әлегенә колакка
Ишетелде бер тавыш
Юл бирегез миңа. Мин Кыш бабай янына ашыгам!
Әй, сез, абый-апалар,
Юл күрсәтегез миңа.
Ничек итеп кыска юлдан
Барырга Кыш бабайга?
Кыш. Ягез,туганнар, карыйк әле көндәлекләрне. Сизгер турында ниләр язылган икән?
Сизгер. Минем вакытым юк. Сезнең көндәлекләр миңа кирәкми. Миңа юл гынакүрсәтегез.
Кыш.Беренчедекабрь көнне Сизгер 4ле һәм 5ле билгеләре алды. ЛәкинМәсьәләне Самирдан, диктантны Айсылудан күчергән иде.
Яз.Түбәдәнтамчы тамганын карап, дәресең тыңламады.
Җәй.Мин Сизгер дип мактанды. Ләкин чүп утаганда билчән белән чөгендер яфрагынаера алмады. Чөгендерен утады, билчәне утырып калды…
Кыш. Җитте,җитте! Барысы да аңлашылды.
Сизгер. Абыйлар,апайлар. боларның берсен дә яңадан кабатламам. Тик,зинһар, миңа юл күрсәтегез. Кайсы якка барырга?
бергә . Ә-ә-әнө теге якка бар… (Төрле якка күрсәтәләр.Сизгер аптырапкала. Кая барырга белмичә, чыршы тирәли өйләнә).
Алып баручы. Балалар,дуслар! Безнең Сизгеребез үзе адашты. Ә яңа ел килеп җитәргә санаулы минутларгына калып бара. Я, уйлашыгыз. Кемне җибәрәбез? Минемчә, Кыш бабайны эзләргәиң тырыш, иң тәртипле укучы барырга тиеш.
Тавышлар. Дөрес, дөрес! Тырыш барсын. Ул, һичшиксез, Кыш бабайны эзләптабачак.
Алып баручы. Тәкъдимегезгә мин дә кушылам. Я, кил бире,Тырыш. (Пөхтә киенгән малай алга чыга) Без сине Кыш бабайны эзләргәҗибәрәбез.
Тырыш. Рәхмәт! Табарга тырышырмын. (Китә)
Тавышлар. Хәерле юл, тизрәк өйләнеп кайт!
Тырыш (тирә-яккакычкыра). Кыш бабай! Кайда син? Мин сине алырга килдем.
Тырыш ишеккә таба юнәлә.Каршысына баягы 4ел фасылы килеп керә. Тырыш сискәнеп китә.
4 ел фасылы бергә. Тукта,егет, кая юл тоттың?
Тырыш.
Кыш бабайдан хәбәр килде
Адашуы хакында.
Кыш бабайны тапмасак.
Без барып коткармасак,
Хәле бетеп арачак,
Мәңге шунда калачак.
Шаяныбыз очратмады.
Сизгеребез тапмады.
Бу юлы миңа әйттеләр,
– Бар, – дип, – алып кайт аны.
Кыш. Хәтерлибезбез ул Шаян, Сизгерләрне. Без, энем, Кыш бабабыз янына тәртипсезләрне,ялкауларны, күчерергә яратучыларны, алдакчыларны җибәрә алмыйбыз.
Айлар һәрберсекөндәлекләрен карыйлар.
Кыш. (сөенеп).Бу малай турында минем көндәлеккә гел әйбәт сүзләр генә язылган. Тырышшимбә көнне әбисенен сумкасын күтәреп кайтырга булышкан, кар көрәгән.
Яз. Әминем көндәлектә сыерчык оясы ясап куйганы турында язылган. Зур рәхмәт сиңа,Тырыш Кошлар көненә шундый оя ясавың өчен
Көз. Концерттабик оста итеп шигырь сөйләнгән .
4 ел фасылы. Я,туганнар,Тырышны Кыш бабай янына җибәрәбезме?
4 ел фасылы бергә. Биктеләп, бик теләп.
4 ел фасылы. Кузгалдыкалайса. Әйдә, Тырыш, безнең арттан.
4 ел фасылы һәмТырыш ишектән чыгып китәләр.
Алып баручы. Балалар, Кыш бабай килгәнче, чыршы тирәсендәҗырлап әйләник.
Кинәт кыңгыраушалтырый, ишектән Кыш бабай, Кар-кызы, Тырыш килеп керәләр. Балаларшатланышып,шаулашып кычкыралар.
Тавышлар. Кыш бабай!Кыш бабай килә! Ура! Тырышкантабар, – диләр шул.
Кыш бабай
Исэнмесез, балалар,
Исэнмесез, кунаклар!
Тирән карларны ерып,
борынымны өшетеп
озын юллар үттек без
сезгә килеп җиттек без
Кыш бабай Каркызына күрсәтеп) Таныш булыгыз, бусы минем Кар кызым .
Кар кызы. Исэнмесез,балалар,
Исэнмесез, кунаклар!
Яңа ел белән сезне,
Яңа бәхетләр белән.
Яңа ел да зур үсегез
Көндә артсын көчегез
Ел үсәсен ай үсегез
Илгә хезмәт итегез
Яңа ел да уңышлар
Телим сезгә мин дуслар.
Балалар. Рәхмәт,кар кызы.
Кыш бабай Һай,чыршыгыз бик матур
Елык- елык яна ул
Бәхетле һәм сәламәтбулыгыз
Котлы булсын яңа ел.
Басыгыз чыршы тирәли
Бер җырлап алыйк эле.
Бер биеп алыйк әле,
бер уйнап алыйк әле
яшел чыршы тирәсендә
җилкенеп калыйк эле.
Кар кызы. Дуслар, мин Кыш бабайның дуслары – урманда яшәүче җәнлекләрнечакырып килим әле. (Китә)
Алып баручы. Балалар, әйдәгез, җәнлекләрне каршы алыргаәзерләник.
Музыка уйный.
Аю,куяннар, төлке килеп керә.
Җыр дәвам итә.
Аю. Кадерледуслар! Без килдек чыршы бәйрәменә бик күп табышмаклар белән.
Төлке. Ә сез табышмаклар таба беләсезме?
Балалар (бергә). Беләбез, беләбез!
Төлке. Я, әйтеп карыйм алайса, тыңлагыз.
Башы – тарак,
Койрыгы – урак.
Кычкырып быргысын,
Уята барысын.
Балалар. Әтәч!
Аю. Миндә әйтеп карыйм әле.
Аягы юк – йөри,
Канаты юк – оча.
Ыжгыра, сызгыра,
Тузаннар туздыра,
Биттән сөя,
Агачларны, сөя,
Үзе күренми.
Ул нәрсә?
Балалар. Салкын.
Кар кызы. Минем дәәйтәсем килә:
Утта янмый.
Суда батмый.
Ул нәрсә?
Балалар. Боз.
Кыш бабай. Хәзер миңа да чират җитте.
Җире ак, орлыгы кара.
Кул белән чәчәләр,
Күз белән җыялар.
Ул нәрсә?
Балалар. Китап.
Кинәт ой-ой! дигән тавышишетелә һәм, кая барырга белмичә, куян йөгереп килә, сиккерө-сикерә чаба.
Кар кызы. Нәрсәбулды, Куянкай?
Куян. Ой,минем арттан, кемдер куып килә.
Балалар (як-якка каранып). Беркем дә юк, куянкай. Ә син курыкма,без сине сакларбыз.
Куян як-ягына карана да, башын күтәреп,масаеп, алга чыгып баса.
Куян. Әмин беркемнән дә курыкмыйм.
Бүре. Мактанма,кылый күз.
Куян. Әнәрсә миңа куркырга, курыкмыйм, дигәч, курыкмыйм.
Кыш бабай. Я, әйт әле, куянкай, син ничек укыйсын?
Куян. Минме?Барлык укучылардан да яхшырак укыйм мин. Минем билгеләрем гел 5 легенә. (Уйлап тора) Менә кичә миннән математикадан һәм рәсемнән сорадылар.Икесенә бергә 5 ле алдым. 2 һәм 3 биш була инде. (Укучыларкөләләр)
Кыш бабай. 2 һәм 3 биш була, 2 ле һәм 3 ле бишлебулмый.
Балалар бергә. Без билгеләрне бик яхшы беләбез. Ике икең –дүртле түгел, Икеле өчең бишле түгел.
Куян. Ярыйбүгеннән башлап тырышып укырга сүз бирәм. Ә хәзер мин сезгә табышмак әйтепкарыйм. Ни өчен мин кышын ак, җәен соры? Ә-ө-ө, белмисезме?
Җәен керәм җәй төсенә,
Кышын керәм кыш төсенә,
шулай итеп котылам
Аю, бүре, төлкедән.
Шул түгелмени 5 ле?
Балалар бергә. 5 ле, 5 ле!