мбоу «Сош №3 г.грозного»
Сочинени
«Къам лийриг ца хилар-цуьнан маттаца доьзнаду»
10 классандешархочун
Хасанова СултананФаризин
Хьехархо:Абубукарова Хава Салаудиновна
Сочинени«Къам лийриг ца хилар-цуьнан маттаца доьзна ду»
Мотт къоман са ду.
Х1ора къоман декхар ду-шен мотт ларбар,
х1ора стеган декхар ду-шен меттан сий дар.
Адамдуьнен чу даьлчхьана дуьйна, Аллах1а мотт белла, даьккхина иза дуьнен чу. Шенжималла,къоналла,къеналла цу маттаца д1ахьо адамо. Ткъа мотт- иза ненан,аганан, хаза илли ду, денанас дуьйцу туьйра ду.
Х1окхудоккхачу дуьненахь, дуккха меттанаш хаар, башха мехала г1уллакх дац, амма шенкъоман мотт хаар тоаме а, бакъахьара а долуш ду. Амма дицдан мегар дац,шадерриг вайх доьзна ду, нохчийн мотт мел 1амош волу стаг, шен доьзалшна а и1амо декхарийлахь ву.
Вайнметтан таронаш, дехачу дахарехь д1ахьо, керла-керла х1уманаш а, къайленаш адевзаш. И Аллах1а вайна белла боккха бахам, доккха совг1ат ду, вайн т1ейог1учут1аьхьене кховдо. Ненан матто кхиабо Даймахке бакъболу безам, адамана чохь,х1унда аьлча вайн дайн мукъамаш бу матто схьабуьйцуш берш.
Вайларбан беза вайн ненан мотт. Дукхахболчу нахана лаа ца лаьа йа хаа ца хаьа йаговзалла яц яздан а, къамел дан а хилла ма деззара. Дешнаш г1алаташ дохуш олу.Дукхахдолу къамел оьрсийн дешнаш йукъаиэдеш дуьйцу. Вайн ненан маттаца йийцалошен синхаамаш, г1айг1а, вайн къоман хазалла а.
Нохчийнмотт кхечу маттаца хийцалур бац, х1унда аьлча йоза-дешар хилла ца 1ан иза, вайнбаккхийчеран г1иллакх-оьздангалла а дог1у цу йкъа.Х1ора х1усамехь баккхийчараа, дас-нанас шайн доьзалшка ненан мотт бийцича, царна хьалхалера дийцарш, шаьшлелийнарш дийцича, цара а буьйцур бара аьлла хета суна.
Мотт-къоман са хилла ца 1ан. Матто муьлхха а къам т1аьхьенгара т1аьхьенга д1ало шендог-ойла шен кхетам, гонахьара бакъдерг, мехала 1алашонаш.
«Моттбу-къам ду, мотт-бац, къам дац». И вайн къоман кица ду х1инца а вайн дахарцадог1уш ду. Суна хетарехь, х1ора стаг лараме хила веза шен къоман культураца,маттаца. Кхидолу меттанаш 1амадар шен лаамехь ву стаг, амма шен ненаниг д1а атасий 1амабе ца боху.
Нохчийнмотт вайн яздархоша даима хестийна бу, цундела вайн бакъо йу ала, вайн къомандозалла –нохчийн мотт бу.
Нохчийнмотт –г1иллакх ду хьуна, хьо велла д1аваллалц нехан диканехь, вонехь латтархьуна т1едожош, хьо нахах вазош долу.
Нохчийнмотт- са ду хьуна! Хьан къам, дага ца йог1учу заманашкахь дуьйна, кху дуьнен йаънит1ехь къам долуш латтийна йолу.
Нохчийнмотт-тептар ду хьуна, хьан къоман селхане а, тахане а, кхане а юьйцуш долу, хьонохчо хилар ч1аг1деш долу.
Нохчийнмотт д1абер бац, цунах тешаш мел ду, нохчий хир ду-кх вай. Дала мукъалахь!
