Білім беру саласы: Әлеумет
Бөлімі: Қоршағанортамен танысу
Тақырыбы: Көліктүрлері. Жолда жүру ережесін сақтайық
Мақсаты: көлік түрлері,жол бөліктері (жаяужол, жолдың жүру бөлігі мен жаяу жүргінші өтетін жол жәнежерасты өту), бағдаршам белгілерімен таныстыру, жолда жүру ережелері туралыбілімдерін естеріне түсіру.
Міндеттері:
— жол бөліктері, бағдаршам белгілерімен таныстыру. Көлік түрлері туралытүсініктерін кеңейту. Көлік түрлерінің қолданысы (әуе, су, жерде жүретінкөліктер), жүктің сипаты және қолданылуы мәшиненің құрылысына тәуелділігітуралы (жедел жәрдем, өрт сөндіру мәшинесі және тағы басқа) қарапайымтүсініктерін қалыптастыру. Әртүрлі көлік құралдары мен оларды басқаратынадамдар туралы білімдерін жетілдіру.
— жолда жүру ережелері, бағдаршам түсінің, «Жаяу жүргінші өткелі» жолбелгісі белгілеріне қарай өту дағдыларын дамыту;
— көлікте жұмыс істейтін адамдарға құрметпен қарауға тәрбиелеу.
Күтілетін нәтижелер:
жасайды: көлік түрлері,жол бөліктері, бағдаршам белгілері, жолда жүрудің қарапайым ережелерін біледі.
түсінеді: бағдаршамтүсінің белгілеріне сәйкес, жаяу жүргіншілер өткелінен өту керектігін түсінеді.Қозғалыс ортасына сәйкес көлік құралдарын таниды, атайды және оларды басқаратынадамдар туралы біледі.
қолданады: бағдаршамныңбелгілерін біледі. Көшеде, жол бөліктерінде, өткелде өзін дұрыс ұстайды. Көліктүрлерінің қолданысы (әуе, су, жерде жүретін көліктер), жүктің сипаты жәнеқолданылуы, мәшиненің құрылысына тәуелділігі туралы (жедел жәрдем, өрт сөндірумәшинесі және тағы басқа) біледі.
Қолданылатын көрнекі құралдар: көлік түрлері бейнеленген суреттер, ойыншықтар, жұмыс дәптері, түрлітүсті қарындаштар, қағаздан жасалған кеме, су құйылған көлемді ыдыс, пенопласт.
Әдіс-тәсілдері: сөздік,көрнекілік, ойын, практикалық.
Сөздік жұмыс: жүкмәшинесі, жедел жәрдем мәшинесі, өрт сөндіру мәшинесі, жол бөліктері, бағдаршамбелгілері, жолда жүру ережелері, туралы білім беру жаяу жүргінші өткелі.
Билингвалды компонент:жүк мәшинесі – грузовая машина, жедел жәрдем – скорая помощь, өрт сөндірумәшинесі – пожарная машина, бағдаршам белгілері/сигналдары – сигналы светофора.
ҰОҚ барысы:
1. Ұйымдастыру кезеңі
«Кім қандай көлікпен келді?» ойыны. Ойын шарты: педагог балалардышеңбер бойына тұрғызып, допты лақтырып, балабақшаға қандай көлікпен келгендігінсұрайды. Балалардан көлік түрлері: автобус, ұшақ, кеме, пойыз туралы сұрайотырып, көлік жүргізетін адамдар туралы әңгіме жүргізеді.
2. Негізгі бөлім
Педагог көліктердің қоғамдық, жеке және жүк көліктеріболып бөлінетіндігін айтады.
-Мәшинені жүргізетін адамды кім деп атауға болады?(Жүргізуші)
— Жүргізуші ең бастысы нені білу керек? (Мәшинежүргізуді, жолда жүру ережесін және т.б).
Балаларға көлік түрлерінің суреттерін көрсете отырып,бұлардың барлығын бір сөзбен қалай айтуға болатындығын сұрайды (көліктер). Егербала жауап бере алмаса, өзі айтады.
Ойыншық мәшинелерді көрсетіп, олардың атын, атқаратынқызметін сұрайды.
— Мынау не? (Автобус).
—Автобус қандай жерлерге барады? (Ауылға, қалаға барады).
—Ал мынау не? (Трамвай).
— Трамвай қандай жолмен жүреді? (Ол – трамвай).
— Трамвай темір жолмен жүреді (Трамвайға адамдар біржерден екінші жерге бару үшін отырады).
—Адамдар трамвайды не үшін (қандай мақсатта) пайдаланады?
—Автобус пен трамвайдың ұқсастықтары қандай? (Екеуі деадамдарды тасиды. Екеуінің де кабинасы, шанағы бар).
—Айырмашылықтары қандай? (Трамвай автобус сияқты кез келгенжерге бара алмайды. Олардың дөңгелектері әртүрлі).
—Трамвайдың кез келген жерге бару үшін не керек? (Темір жолкерек).
—Темір жолмен тағы да қандай көлік түрі жүреді? (Пойыз жүреді).
—Не үшін барады?
—Пойыздың қандай айырмашылығы бар? (Пойыз алыс жерлерге бараалады. Және пойыздың бірнеше вагондары бар. Сол себепті ол ұзын).
—Ұқсастықтарын неден байқауға болады? (Пойыз да адамдардытасиды. Бірақ пойыз адамдарды алыс-алыс жерлерге апарады).
—Сендер тағы адамдарды таситын қандай көліктерді білесіңдер?(Ұшақ, кеме).
—Ұшақ пен кеменің айырмашылығы неде? (Ұшақ аспанда ұшады, алкеме суда жүзеді).
Қоғамдық көлік түрлерінің құрғақта жүретін, судажүзетін, темір жол арқылы жүретін және әуеде ұшатын болып бөлінетіндігіне жәнепойызды жүргізетін адамның жүргізуші, ал кемені басқаратын адамның капитан депаталатындығына тоқталу. Сонымен қатар, кеме мен пойыз жолаушыларды алысжерлерге таситын болғандықтан олардың ішінде адамдарға жағдайдың жасалғандығын(тамақтанатын, ұйықтайтын т.б жердің болуы) айтады. Сонымен қатар жүк таситынкемелер мен пойыздың бар екендігіне тоқталу.
—Міне, көрдіңдер ме, балалар, адамдар үшін қызмет ететін көліктүрлері көп екен. Ал осындай көліктерге отыратын адамдарды жолаушылар депайтамыз. Енді, балалар, мына суретке қараңдаршы. Сендерге осы көлік түрлерініңішінен қандай көлік таныс?
—Өрт сөндіруші мәшинесін қандай жағдайда пайдаланамыз?
Өрт сөндіруші мәшинесінің түсінің неліктен қызылболатындығы, жедел жәрдем мәшинесінің неліктен жабық түрде болатындығы және оныне үшін пайдаланатындығы, трамвай, өрт сөндіруші және жедел жәрдем мәшинесініңатқаратын қызметі, олардың ұқсастықтары мен айырмашылығы, көліктің құрылысы(кабинасы, шанағы, дөңгелектері) туралы салыстырмалы түрде сұрақтар қоя отырып,толық мағлұмат береді.
№ 1 ойын: «Дауысынан таны». Үнтаспадан көлік түрлерінің (пойыздыңгудогі, ұшақтың, кеменің т.б) дыбыстары естіледі.
№ 2 ойын «Сипатта»
Көпсуреттердің ішінен өзіне ұнаған көлік түрі туралы алып сипаттап айтып берутапсырылады
Сергіту сәті.
Тербеледі ағаштар,
Алдымен жел еседі.
Кіп-кішкентай балалар,
Үп-үлкен боп өседі.
Жұмыс дәптерімен жұмыс. Дәптерде берілген тапсырмалардытүсіндіру.
Балалармен жүк мәшинесі, жедел жәрдем мәшинесі, өртсөндіру мәшинесі, жол бөліктері, бағдаршам белгілері, жолда жүру ережелері,жаяу жүргінші өткелі сөздері мен сөз тіркестері бойынша сөздік жұмысын жүргізу.
Билингвалды компонент:
жол бөліктері, бағдаршам белгілері, жолда жүру ережелері,туралы білім беру жаяу жүргінші өткелі сөздері және сөз тіркестері арқылысөздік жұмыс жүргізу.
Екі тілде жүк мәшинесі – грузовая машина, жеделжәрдем – скорая помощь, өрт сөндіру мәшинесі – пожарная машина, бағдаршамбелгілері – сигналы светофора, жаяу жүргінші өткелі – пешеходый переход сөздерімен сөз тіркестерін қайталату.
3. Рефлексия.
Балалардан оқу қызметінен алған әсерлерін, көңілкүйлерін, не үйренгендерін айтқыза отырып, көңіл күйлерін дәптердегі таңбаларғабелгілету.
