Разговоры о важном

Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы:  9.3А Сақталу заңдары

Бәйтерек ауданы Раздольное жалпы орта білім беретін мектебі

1-апта 1- сабағы

 Пән мұғалімі:Кажмуратова Асел

Күні:

Сынып: 9

Қатысқандар:

Қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы

Дене импульсі және күш импульсі

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

9.2.3.1 дене импульсі мен күш импульсін ажырату

Сабақ мақсаттары

— дене импульсі және күш импульс ұғымдарын ажыратады;

— импульс түріндегі  Ньютонның ІІ заңын  тұжырымдайды;

— импульстің сақталу заңын  есептер шығаруда қолданады:

Бағалау критерийі

Ø  дене және күш импульс ұғымдарын ажырата алады;

Ø  Ньютонның ІІ заңын  импульс түрінде тұжырымдай алады;

Ø  импульстің сақталу заңын  есептер шығаруда қолдана алады:

Тілдік мақсаттар

Пәнгеқатысты лексика мен терминология:

·         дене импульсі

·         қозғалыс мөлшері  

·         күш импульсі

Диалогқа/жазылымға қажетті тіркестер:

·         таңбалары әртүрлі сандарды көбейту үшін;

·         таңбалары бірдей сандарды көбейту үшін;

·         таңбалары әртүрлі екі санды көбейту үшін;

·         таңбалары бірдей екі санды көбейту үшін;

·         екі көбейткіштің біреуі … болса, … .

Құндылықтарға баулу

Бір-бірінің пікірлерін құрметтеу, оқушылардың өз бетімен білім алуға дағдыларын қалыптастыру.

Пәнаралық  байланыс

Импульстің сақталу заңын практикада қолдану

Жоспар

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Жоспар бойынша орындалуы тиіс іс-әрекеттер

Дереккөздер

Сабақтың

басы

Қызығушылықты ояту кезеңі

 1.  Сыныпты ұйымдастыру.

1.      Оқушылармен сәлемдесу.

Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.

Мұғалім сабақтың мақсатымен таныстырады, оқушылармен бірлесе отырып сабақтың бағалау критерийлерін әзірлейді.

2.Өткен тақырыптар бойынша сұрақтар:

  Тест тапсырмасына жауап бер:

«Динамика негіздері»

1. SI  жүйесінде  1кг*м/с²   бірлігіне алынған.

     а) Паскаль       ә)  Джоуль          б) Ньютон

 2.Ньютонның екінші заңының формуласы

    а)    F = m a     ә) F₁= -F₂       б) F=mg

 3. Екінші ғарыштық жылдамдық   

    а)  11,2 км/с        ә)  7,9 км/с      б) 16,7 км/с  

   4. Жердің алғашқы жасанды серігі ұшырылды

     а)   1961 ж   ә)1957 ж  б)  2005ж

5. Гравитациялық тұрақтылық  

     а)   1,38*10  ^-21  ә)  6,67*10 ^-11     б) 2*10 ²⁰

6. Егер дене  еркін түсу үдеуінің бағытымен бағыттас үдеумен   қозғалса,  оның салмағы  тыныштықтағы салмағынан кем болады.

   А)  P = mg − ma       Ә)  P = mg + ma      Б)   Р = mg

7. Егер дене  еркін түсу үдеуіне    қарама-қарсы  бағытталған үдеумен қозғалса, оның салмағы  тыныштықтағы дененің салмағынан артық болады.

   А)  P = mg − ma       Ә)  P = mg + ma      Б)   Р = mg

8. Дененің салмағы деп  …….  

А)  аспаға түсірілген серпімділік күші

ә)   денеге түсірілген гравитациялық күш 

б)   дененің Жерге тартылу салдарынан болатын ауырлық күші

9. Асқын салмақ деп ………………………..            

а) Үдемелі қозғалыстың  салдарынан дене салмағының  кемуін

ә)  Үдемелі қозғалыстың  салдарынан дене салмағының артуын

б) Үдемелі қозғалыстың  салдарынан дене салмағы біресе артып,    

       біресе кемуінен

10.  Дененің салмақсыздық күйі деп …..

а)  Дененің вакуумдағы салмағы   

ә)  Дененің салмағы нольге тең болғанда 

б) Дененің салмағы ауырлық күшіне тең болғанда

ҚБ:  2 мин

 Жауабы:

 2 мин

1. б)  Ньютон

2. а)  F = m a

3. а)  11,2 км/с

4. ә)  1957 ж

5.  ә)  6,67*10 ^-11

6.  А) P = mg – ma

7.  Ә) P = mg + ma

8.   б) дененің Жерге тартылу салдарынан болатын ауырлық күші

9. ә)  Үдемелі қозғалыстың  салдарынан дене салмағының артуын

10. ә)  Дененің салмағы нольге тең болғанда 

Сабақтың ортасы

17  минут

 5 мин

Сабақтың соңы

2  минут

Ой қозғау:

Ұшып келе жатқан теннис добы  адамға қатты тиседе, адам оның әсерін ауырсынбайды, ал қатты ұрылған хоккей шайбасының кездейсоқ тиіп кетуінен әркім-ақ сақтанады.

Осы мысалда қандай физикалық шамалардың байланысы бар?

Қозғалыстағы денені оның массасына да, жылдамдығына да байланысты болатын  қандай да бір шамамен сипаттауға болады деген қорытындыға әкеледі.

Бұл физикалық шама дене импульсі немесе  қозғалыс мөлшері  деп аталады. (грек. impulsus-«соққы» дегенді білдіреді)

Есептер шығару

1-тапсырма

18 км/сағ жылдамдықпен жүгіріп келе жатқан массасы 90 кг  адамның импульсі қандай?

Дескриптор:

1.      ХБЖ —ге  түрлендіреді

2.      Дене  импульсінің формуласын  қолданады.

2-тапсырма

 Массасы 700 г  допты тепкенде футболшы оған 54 км/сағ жылдамдық береді. Тебу мезеті 20мс  болса тебу күшін табыңдар?

Дескриптор:

1.      ХБЖ—ге  түрлендіреді.

2.      Импульс түріндегі Ньютон ІІ  заңын формуласын  қолданады.

Қорытынды:

Рефлексия

Кері байланыс «3-2-1»

•          Сабақтан алған 3 маңызды ақпарат

•          Қиындық тудырған 2 аспект

•          Сабақ барысында туындаған 1 сұрақ,…[ГС1] 

Дене  импульсі

Дене жылдамдық бағытымен бағыттас

Дене  импульсінің векторының бағыты 

Дене импульсінің ХБЖ дағы өлшем бірлігі

Күш импульсі 

Күш  импульсінің векторының бағыты 

Дене массасымен жылдамдығының көбейтіндісі

Күш импульсінің өлшем бірлігі

Күш импульсі мен  дене  импульсінің арасында  байланыс

.  «кг*м/с» ……………. 

Дене  импульсінің өзгеру бағытымен сәйкес келеді

Күштің уақытқа көбейтіндісі

«Н*с»