Тэма. Сачыненне-разважанненаграмадзянска-патрыятычную тэму
Бел.мова, 11 клас
Мэты і задачы: садзейнічаць выпрацоўцыў вучняў умення выказваць уласныя думкі на прапанаваную тэму, захоўваючынеабходны тып і стыль маўлення; вучыць творча асэнсоўваць аб’ём зместу і межытэмы сачынення, падпарадкоўваць сваю работу асноўнай думцы; сістэматызавацьназіранні, вызначаць план выказвання, падбіраць неабходныя выяўленчыя моўныясродкі для найбльш выразнага раскрыцця тэмы і асноўнай думкі; удасканальвацьнапісанае; выхоўваць патрыятызм і грамадзянскую культуру, павагу і любоў дародных мясцін ў вучняў; фарміраваць паважлівыя адносіны да гісторыка-культурнайі прыроднай спадчыны нашай краіны.
Ход урока
Арганізацыйны момант:
Добрыдзень, вучні. Сёння на ўроку мы паспрабуем стаць сапраўднымі творцамі,мастакамі слова. І каб настроіцца на працу, перавесці гутарку на беларускуюмову, я прапаную вам зараз: заплюшчыце вочы, яназываю словы (сям’я, хата, вёска, гісторыя, культура, прырода, родны край),а вам патрэбнаадказаць, што вы ўявілі…(адказывучняў, найбольш цікавыя словазлучэнні можна запісаць на дошцы) Уяўляцьмае словы вы будзеце пад песню Вайханскіх “Ясумую па радзіме”. Музыка пакладзена на верш У.Караткевіча “Я сумую па радзіме”.
Дзеці,адкажыце калі ласка, хто такі патрыёт? Так, патрыёт — гэта той, хто любіцьРадзіму, прызнае яе каштоўнасці і значнасці ў сваім жыцці, прымае яе культуру ігісторыю. Сталеючы,кожны з нас будзе з трапятаннем успамінаць тыя месцы, дзе ён вырас. І наваткалі воляю лёсаў, вы апынецеся ўдалечыні ад іх, то неадольная сіла будзецягнуць вас туды ўсё жыццё.
Паведамленне тэмы, мэты:
Наўроку мы будзем будаваць сваё выказванне па-мастацку складна і прыгожа, думаць,афармляць свае думкі пісьмова. Вынікам нашай дзейнасці стане стварэнне тэксту сачынення-разважанняна грамадзянска-патрыятычную тэму. Магчымыя тэмы сачыненняў наступныя:
“Якфарміруецца патрыятызм?”
“Патрыятызмі маё стаўленне да яго”
“Учым праяўляецца актыўная жыццёвая пазіцыя чалавека і грамадзяніна?”
“Якіяабавязкі накладвае на чалавека статус грамадзяніна краіны?”
“Яквы ставіцеся да жыццёвай пазіцыі “дзе нарадзіўся – там і згадзіўся?”
Псіхалагічная падрыхтоўка да творчай работы. Уступнаягутарка:
Патрыятызм…Па ўзроўні важнасціслоў у маім жыцці гэтае слова знаходзіцца нароўні са словамі «маці», «любоў» і«Радзіма». Патрыятызм здольны зрабіць кожнага чалавека яшчэ мацней, надацьупэўненасці ў заўтрашнім дні, з кожным днём чалавек-патрыёт яшчэ больш любіцьсваю Радзіму і свой народ. Радзіма – гэта сям’я для чалавека, толькі вельмівялікая сям’я. Без яе чалавек губляе свае карані, забывае пра сваё паходжанне іжыве без самага важнага – без сувязі з Айчынай, без кахання, без мэты. НездармаРадзіму параўноўваюць з маці, і забыць Радзіму – гэта тое ж самае, што забыцьмаці, забыць самае святое, страціць гэта і ніколі пасля не вярнуць.
Любоўда Радзімы нельга параўнаць ні з якой іншай любоўю. Немагчыма апісаць гэтапачуццё ў поўнай меры, гэту любоў трэба толькі адчуваць, не кажучы слоў, якіячасам нават не да месца. І заўсёды лепш менавіта дома, у роднай краіне, дзецябе любяць і чакаюць. Хіба можа быць інакш?
Хібаможа быць нешта прыгажэй родных краявідаў, якія складаюцца з цудоўных рэк іазёр, пышных лясоў і палёў, знаёмых з дзяцінства сцяжынак і дамоў? Гэтарытарычнае пытанне, якое прадугледжвае адназначнае «не». Так, вядома, за мяжойможа быць шмат з таго, чаго часам не хапае чалавеку, але гэта чужая зямля, сасваімі звычаямі і законамі, кожны жыве па-свойму. У кожнага ёсць нешта сваё,роднае. І часам прымаць чужыя каштоўнасці бывае вельмі цяжка, губляеццазначэнне слова «патрыятызм» для гэтага чалавека. Ён можа любіць сваю Радзіму,але гэта ўжо будзе зусім слабая любоў, якая паступова знікае на працягу гадоў.
Зямляў нас адна, але Радзіма ў кожнага розная, кожны – патрыёт сваёй Радзімы. Можнатолькі ганарыцца тым, што нарадзіўся менавіта ў гэты час, менавіта ў гэтыммесцы і менавіта ў гэтай краіне.
Безумоўна, сачыненне– работа творчая, Скажыце, зякіх частак звычайна складаецца сачыненне: (Уступ,Асноўная
частка,Заключэнне). (Слайд)Так, ваўступе патрэбна абгрунтаваць свой выбар галоўнай думкі
сачынення– тэзіса. Асноўная частка складаецца адпаведна з тэзіса і
неабходныхаргументаў, уласна само разважанне. У заключэнні фармулюецца
вывад– пацверджанне тэзіса.
Алгарытм напісання сачынення – разважання
1. Сачыненне-разважанне мае строгую кампазіцыю:
уступ – асноўная частка –заключэнне
2. ва ўступе выкладаецца тэзіс – асноўная думка;
3. асноўная частка – разгортванне тэзіса;
4. заключэнне і ўступ паміж сабой цесна звязаны па сэнсе;
5. добра, калі для пацвярджэння сваіх думак будуць выкарастаныцытыты з твораў, якія вы аналізуеце;
6. упрыгожаць сачыненне цытаты з твораў сучасных пісьменнікаў,выказванні вядомых вучоных .
Ітак, запішам у сшытак дату, сачыненне-разважанне і на 3 радку назву сачынення,тэму, якую вы выбралі. Я жадаю вам добрага настрою, задавальнення ад плённайпрацы і спадзяюся ўбачыць добрыя сачыненні.
